Mozart, Freud, Einstein, Edison, Churchill ve daha nicesi… Türkiye’de yeterince bilinmeyen hipnoz, dünyada bilimden savaşa, siyasetten sanata, psikolojiye kadar birçok alanda 200 yılı aşkın süredir kullanılıyor.
Mozart, Freud, Einstein, Edison, Churchill ve daha nicesi… Türkiye’de yeterince bilinmeyen hipnoz, dünyada bilimden savaşa, siyasetten sanata, psikolojiye kadar birçok alanda 200 yılı aşkın süredir kullanılıyor.
Bizde henüz tam olarak ne olduğu bilinmeyen, hala büyüyle, illüzyonla karıştırılan hipnoz; batıda bilimsel gelişmelere ilham veren, insanlara yol gösteren, onların potansiyellerini en üst düzeyde kullanmalarına destek olan ciddi bir bilimsel yöntem olarak kullanılmaya devam ediyor.
Hipnoz tam olarak ne anlama gelir? Uzman Klinik Psikolog ve Hipnoz Uzmanı Mehmet Başkak, bu konuda şu bilgileri verdi:
“Hipnoz gerçek bir psikolojik terapi sürecidir. Hipnoz, zorlayıcı farklı durumlarla başa çıkmanıza ve tedaviye yardımcı olabilecek güçlü bir yardım yöntemidir.
Hipnozla ilgili tanımlar değişmekle beraber, Amerikan Psikologlar Birliği hipnozu, katılımcının hipnoterapistin yönlendirmelerine uyum göstererk yanıt verdiği işbirliğine dayalı bir etkileşim olarak tanımlamaktadır.
Hipnoz, hipnotize edilen kişinin olağan dışı veya saçma eylemler gerçekleştirdiğine dair efsaneler, söylentilerle halk arasında daha popüler hale gelmişse de özellikle ağrı ve kaygıların azaltılmasında faydalar sağladığı klinik olarak birçok kez kanıtlanmış bir tedavi şeklidir. Her türlü tıbbi girişimde ya tedaviye destek olarak ya da doğrudan tedavi yöntemi olarak kullanılabilmektedir.Hipnozun ayrıca demans (bunama) semptomlarını azaltabileceği de öne sürülmektedir.
Hipnotist kelimesini duyduğunda aklınıza ne geliyor? Pek çok insan gibi sizde de bu kelime, elindeki köstekli saati ya da bir sarkacı ileri geri sallandırarak hipnotik bir durum yaratan adam imajını çağrıştırıyor olabilir.
Gerçekte, hipnoz bu klişeleşmiş tanımlarla çok az benzerlik göstermektedir.
Hipnoz sıklıkla uyku benzeri bir trans hali olarak tanımlanırken, sabahları uykudan uyandıktan sonraki o yatak keyfi diye ifade edilen relaks ve rahat duruma benzetilebilir. Hipnotik bir durumda olan insanlar genellikle relaks, sakin ve dalgın gibi görünebilirler, ancak gerçekte, aşırı bir konsantrasyon ve duyarlılık durumundadırlar, bilinç açıktır.
Psikolojide, hipnozun ruh sağlığı rahatsızlıklarında sağaltım/terapi amacıyla kullanılan birçok psikolojik yardım yöntemini içeren sistemleri hipnoterapi olarak adlandırılır ve ağrının azaltılması ve tedavisi de dahil olmak üzere birçok amaç için kullanılmaktadır. Hipnotist, hipnoza alıp genel amaçlarla telkin veren anlamına gelirken, hipnoterapist tedaviye yönelik ayrı bir eğitim ve donanım gerektiren müdahaleleri uygulayabilen kişiler için kullanılır.
Herkesin parmak izinin, kişiliğinin farklı olması gibi, herkesin yaşadığı hipnoz hali de farklıdır. Hipnoz deneyimi, kişiden kişiye önemli ölçüde değişiklik gösterebilir. Bazı hipnotize olmuş bireyler, bu esnada bir kopma hissi veya aşırı gevşeme hissi yaşarken, kimi boşlukta yüzüyor gibi bir durumu, kimileri uyuşma hissi, ağırlaşma yaşadığını pek azı da eylemlerinin kendi iradelerinin dışında gerçekleştiğini hissedebilir. Bazı bireylerse, hipnoz altındayken tamamen bilinçlidir olunduğundan hipnoza girmediklerini düşünürler.
Her durumda bilinç açıktır ve insanlar istedikleri zaman özlerini açabilir, istemedikleri sorulara cevap vermez, arzu ettiklerinde sürece son verebilirler.
Hipnozun yaygın olarak uygulandığı alanlar özetle şöyle:
-Şizofreni, mental retardasyon gibi akıl sağlığı dışındaki tüm psikolojik problemlerin terapisinde
-Romatoid artrit gibi kronik ağrı durumlarının tedavisi
-Doğum sırasında ağrının azaltılması, bolake edilmesi
-Demans semptomlarının azaltılması
-Dikkat eksikliği ve hiperaktivite
-Kemoterapi gören kanser hastalarında bulantı ve kusmanın azalması
-Diş tedavi işlemleri sırasında ağrının kontrolü
-Siğiller ve sedef hastalığı dahil pek çok cilt hastalığının giderilmesi veya azaltılması
-Huzursuz bağırsak sendromunun hafifletilmesi
-Hipnoz, sigarayı bırakmak, kilo vermek veya yatak ıslatmayı önlemek gibi sorunları olan kişilere de yardım etmek için de kullanılmaktadır.
KİMLER HİPNOTİZE EDİLEBİLİR?
İnsanların bir kısmı hipnoza çok hızlı cevap vermektedir, bazıları ise çeşitli sebeplerle telkinlere uyum göstermekte zorlanır. Biz tüm insanların hipnoz olma kapasitesine sahip olduğunu yıllardır anlatıyor ve uygulamalarımızı ayırt etmeksizin gerçekleştiriyoruz. Bazı insanlar kısa sürede hipnoz halini deneyimlerken, bazılarının biraz zamana ihtiyacı olması psikososyal özellikler bağlamında anlaşılabilecek bir durumdur. Hipnoza yatkın olmayan kimse yoktur.
Hipnozla ilgili pek çok yanlış anlama vardır. İşte bazı efsaneler ve gerçekler:
‘Hipnozdan uyandığınızda hipnotize edildiğinizde olan biten hiçbir şeyi hatırlamayacaksınız.’
Unutkanlık, çok nadir durumlarda görünse de insanlar genellikle hipnotize edildiklerinde olan biten her şeyi hatırlarlar. bir etkisi olabilir. Post-hipnotik unutkanlık, bireyin hipnoz öncesi veya sırasında meydana gelen bazı şeyleri unutmasına neden olabilir ancak bu etki sınırlıdır ve geçicidir.
‘İsteğiniz dışı hipnotize edilebilirsiniz!’
İnsanların rızası olmadan hipnotize edildiğine dair bazı hikâyeler olmasına rağmen, hipnoz; danışanın gönüllü olarak katılımını gerektirir.
‘Hipnotist, siz hipnoz altındayken eylemlerinizin kontrolünü tamamen elinde tutar.’
İnsanlar genellikle hipnoz altındaki eylemlerinin kendi isteklerinin etkisi olmadan gerçekleştiğini düşünür, ama bir hipnotist isteklerinize aykırı eylemler yaptırmaz.
‘İnsanlar hipnotize edildiklerinde vücutlarının kontrolünü elinde tutamazlar!’
Hipnoz sırasında vücudunuzu kesinlikle kontrol altında tutabilirsiniz. Hipnozun aşamalarında gördüklerinize rağmen, ne yaptığınızdan veya sizden ne istendiğinin farkında olmaya devam edersiniz. Hipnoz altında yapmanız istenen bir şeyi yapmak istemezseniz, yapmazsınız.
Klişelere göre hipnoz dendiğinde akla alışılmadık hareketler sergileyen insanlar ya da hipnoz olan adamın garip davranışlarını oynayan oyuncuların sahne performansları gelebilir.
Ancak hipnoz hakiki bir tedavi aracıdır ve çeşitli durumlar için alternatif bir tıbbi tedavi olarak kullanılabilir. Buna uykusuzluk, depresyon ve ağrı yönetimi de dahildir.
Hipnotist veya hipnoterapistin size kılavuzluk yapacağı hipnoz sürecine güvenebilmeniz için sertifikalı bir hipnotist veya hipnoterapistle çalışmanız çok önemlidir.
Hipnoz, bir hipnoz uzmanı tarafından yapıldığı sürece, güvenli bir alternatif terapi seçeneği olabilir.”
