Dün gece instagramda canlı yayın yaparken, sokağa çıkma yasağını öğrendim ve devamında insanların panikle sokaklara çıkıp her türlü tedbiri ihlal etmesinin altındaki psikolojiyi aşağıda 7 maddde özetlemiş oldum:
1- Sokağa çıkma yasağıyla, dışarı fırlayan, fırınlara marketlere saldıran ve çerezle, kolayla eve dönen şaşkın kalabalığa “cahil” diyerek medeni bir davranış beklemek yersiz bir beklentidir. Cahillik yakıştırması, hedefini bulmayan kolaycı bir kınamadır.
2- Kalabalık psikolojisi birey psikolojisinden tamamen farklı işler: Korkuyla bir araya gelen insanların bireysel kapasiteleri, rütbe ve sosyal statüleri, entellektüel kapasiteleri devre dışı kalır. Profesörle dağdaki çoban kalabalığın içinde tamamen eşittir, entellektüel kapasitenin korkuya kapılmış bir toplulukta hiçbir avantajı yoktur.
3- Haftalardır, salgın ile travmatize olmuş, kaygı düzeyi yüksek bir halka -düzenli basın toplantılarına alışmışken- gecenin bir vakti, birden bire sokağa çıkma yasağı ilan edilirse, “fırınlar açık” demenin bir anlamı kalmaz.
4- Alt zihin korkuyla idareyi ele alır, mantık devre dışı kalır ve halk dışarı sökün eder, kalabalıklaştıkça da vahşi bir sürüye dönüşür. Salgın, virüs; sosyal mesafe dinlemez üst üste yığılır, boğuşur ve bir paket ay çekirdeği için adam dahi öldürür.
5- İki üç gün önceden ilan edilmeli ve insanlar hazırlanmalıydı, şimdiye kadar yürütülen soğukkanlı yaklaşım hangi sebeple devre dışı kaldı bilmiyorum. Sokağa çıkma yasağı değil, ilan biçimi, insanların kontrolden çıkmış bir sürüye dönüşmesine neden olmuştur.
6- Kalabalığın aklı yoktur, nezaketi, analiz yeteneği yoktur: Korkuyla bir araya gelen kalabalık, zincirinden boşalmış bir hayvan sürüsüyle eşittir, en ilkel dürtülerle yönünü bulur, aç kalma korkusuysa bir araya getiren aç gözlü vahşi bir kurt gibidir;
7- Aç ve vahşi bir kurt, açlığına tek kuzu yetse de korkuya kapılmış açgözlülüğüyle sürüye dalar ve bazen koskoca bir kuzu sürüsünün tamamını telef eder. Korkuyla kümelenmiş kalabalık, ne yapacağı kestirilmeyen çıldırmış dev bir hayvan gibidir.
12 Mart 2020/İstanbul
